Noheli Mwiza - happy christmas

Mooie dagen rond kerst met toch ook wel een groot gemis, mijn eigen familie en vrienden...

Zaterdag ben ik in Kigali enkele cadeautjes gaan zoeken die ik na de nodige controle (lees pakketjes openmaken bij de post en opschrijven wat ik er allemaal in gestopt heb!) vervolgens opgestuurd. Benieuwd hoe lang het zal duren! 

De 24ste ben ik samen met zo'n 30 Rwandese jongeren en véél spullen de bus opgestapt naar Kabgayi, een 'deelgemeente' van Muhanga. Aangekomen bij het ziekenhuis werden kilo's kleding, eten en drinken, speelgoed en snoepjes naar binnen gedragen. Één na één werden de weeskindjes/zieke kinderen naar de ontmoetingsplek gebracht. Ik kreeg gelijk een krop in mijn keel... Kinderen met opgezwollen gezichtjes, armpjes zo dun als een stokje, infusen in hun hier en daar, krukken, rolstoelen, ingepakt bovenlijf (brandwonden?), beademingsmaskers,... Een deel van de kinderen verblijft permanent in Kabgayi, dit zijn de weeskinderen. Andere kinderen verblijven er op de kinder afdeling van het ziekenhuis. Vele ouders wonen ver weg en kunnen (door financiële omstandigheden) hun kinderen maar af en toe bezoeken. 

De bende met wie ik meegereisd was, organiseert ieder jaar op rond kerst een inzamelactie voor deze kinderen. Music-for-life- in rwanda :) De bedoeling is om hen een onvergetelijke namiddag te bezorgen waarin eten en plezier maken centraal staan. Al snel werden gitaren, ballonnen en knuffels bovengehaald, om een lach op deze kinderen hun gezichtjes te toveren. Niet overal lukte dat, sommigen onder hen zitten echt heel diep heb ik de indruk. 

Na een gebedsmoment (de hele buurt hier is karholiek, zowel het ziekenhuis, de school als de kathedraal) was het tijd voor frisdrank, bananen, koekjes, lokale gebakjes, snoep,... Mooi om te zien hoe iedereen deelt met elkaar! De jongeren met deze kinderen, ook al weet ik zeker dat er onder hen ook zijn die ergens heel simpel leven en niet veel eigen spullen hebben. Maar ook de kinderen onder elkaar. Koekjes worden aan elkaar gegeven, bananen in 2 gebroken en frisdrankjes samen gedronken. 

Intussen ontferm ik me over Patrice. Een 10 maanden oude baby met HIV (zijn mama is kort na de geboorte aan deze ziekte overleden, hij woont permanent in Kabgayi). Ik geloof nog steeds niet dat hij 10 maanden oud is, zo klein en fijn is hij. Zijn handjes zagen eruit als die van een pasgeboren baby en hij woog niet meer dan 6 kilo. Hij had één tandje en ongelooflijk grote ogen. Dat gezichtje zal me nog lang bijblijven... 

Voor vele kinderen is dit een heel vermoeiende gebeurtenis geweest, ze worden terug naar het ziekenhuis gebracht. Wij gaan nog even langs bij de vrouwen afdeling van het ziekenhuis om ook deze mensen een fijne kerst te wensen en wat snoep en koekjes achter te laten. 2 grote slaapzalen zijn er, met allerlei soorten vrouwen. Sommigen hebben familien op bezoek, andere slapen en nog anderen gaan door een heel diep dal. Één vrouw zit met tranen in de ogen te vechten tegen de pijn, haar man probeert  haar in de maten van het mogelijke te steunen. 

Geniet maar even mee...

Ik heb hier nog de hele dag over lopen nadenken. Hier wonen kinderen die écht niets hebben en hele dagen zitten te wachten tot ze genezen... Ze vertelden me dat er een jongetje was die ze ook vorig jaar gezien hadden, hij zag er de hele dag zo kngelukkig uit, triestig voor zo'n jong kind! Misschien kan ik hier wat vaker langs gaan? Hen wat opfleuren met een gekke handpop, lolly's rondbrengen of kleurpotloden en papier meenemen. Ik zal het hier snel eens met Placide over hebben, hij werkt in het Ahazaza center had me uitgenodigd om mee te gaan.

'S avonds heb ik een Koreaans kerstdiner met Sun in haar nieuwe appartement, vervolgens trek ik met pannenkoeken en fruit naar het center om het werkvolk daar ook nog een beetje feest te bezorgen. De opnrengst  voor de kerstparty is mager, maar wij amuseren ons, klinken op de kerstdagen en placeren een dansje :)

Er wordt me vanuit België wel eens gevraagd hoe hier traditioneel kerstmis gevierd wordt. Stilletjes aan kan ik een antwoord op deze vraag formuleren. 24 december is de dag van reizen... Ik heb hier hele volksverhuizingen zien doorgaan, troepen mensen die staan te drummen voor een plekje op de bus, massas mensen die kilometers wandelen om bij hun familie te geraken, bendes kinderen die juichen wanneer de bus er aan komt en ellebogenwerk om aan een ticketje te geraken. 

Wat de meeste mensen gisteren avond gedaan hebben, weet ik niet zeker. Ik veronderstel lekker gegeten en gezellig samen tijd doorgebracht. Ik heb heel wat mensen met kippen zien rondlopen, een delicatesse in Rwanda, uitzonderlijk voor speciale gelegenheden wegens zeer duur... 

Een pakjesfestijn zal er voor de meesten niet geweest zijn, alleen in rijkere milieus worden er presentjes voorzien. Dat zie je heel goed in Kigali, waar mannen in maatpak cadeautjes verzamelen en vrouwen op hoge hakken met een dure handtas staan te kiezen in de winkeltjes. Dit is maar een kleine mindrheid van de Rwandese bevolking uiteraard.

Op kerstdag wordt er veel tijd in de kerk doorgebracht. Vele mensen zijn hier nog erg gelovig... De meerderheid is christen, maar je ziet hier ook wel moslims. Er is in Muhanga ook een Moskee gebouwd. Er zijn enorm veel vertakkingen bij de christenen, dat zie je aan al de verschillende plakaten die aan de kerkgebouwen bevestigd zijn. Jehova, protestants, anglicaans,... (Ik kan me al die namen niet meer onmiddellijk herinneren, maar er zijn er meer!)

Verlanglijstje voor nieuwjaar? Een visum graag :)

Ik ben weer helemaal gezond en wel! Martin is terug uit Duitsland en ik heb hem meer gemist dan ik eingenlijk de laatste maand zelf gemerkt heb. Hij heeft altijd veel ideeën en een luisterend oor. Ik heb al veel boeiende gesprekken gehad met hem over vrijwilligerswerk doen, over al de problemen die je tegenkomt, over het beter organiseren en structureren van het werk voor de vrijwilligers, over samenwerken met Rwandezen,...

 Intussen is er uit het niets weer een boeiend project naar voor gekomen, namelijk de aanleg en het onderhoud van de ahazaza tuin :) Louisa (Duitse vrijwilligster die 1 dag per week naar ahazaza komt), was hier al aan begonnen. Maar met 1 dag per week is het een beetje onbegonnen werk. Dus... Ben ik mee op de kar gesprongen.

Zoals altijd neemt alles meer tijd in beslag dan verwacht, maar die details zijn niet bepaald boeiend. Wat wel fijn is, zijn de veranderingen die intussen zichtbaar geworden zijn. Kijk zelf maar even mee op foto! 

Louisa en ik waren begonnen met omploegen en planten, maar dit werkte echt niet. Gelukkig waren er toen Vérene (manager van de boerderij) en haar team, die op enkele uren tijd de hele achtertuinomgetoverd  hebben. Als dank heb ik dan maar even gezorgd voor een 4-uurtje...

Tijdens het werk werden ze getrakteerd op een muziekaal intermezzo door Emmanuel en zijn muziekgroepje.

En ik? Ik heb verder gewerkt aan ons extra project in de tuin: de kruidenspiraal. Eerlijk? Ik had er ook nog nooit van gehoord... Maar intussen weet ik er (zo goed als) alles van. Het wordt een spiraalvormig gebouw dat van laag naar hoog gaat en op deze manier allerlei verschillende klimaten in zich heeft. Van vochtig en schaduwrijk tot droog en heel erg zonnig. Meer foto's volgen wanneer het klaar is!

Vandaag is er iemand gekomen die het 'gebouw' is beginnen metselen. Eigenlijk wou ik dat zelf proberen, maar dan wordt ik hier heel raar bekenen. Dat kan toch niet!? Een mzungu die ten eerste al zelf werk verricht (ik moet hier echt mijn schup bewaken als ik zelf mee in de tuin werk, er is altijd wel iemand  die vindt dat dat niets voor mij is...) en daar aarbovenop nog zou willen proberen om een mannenjob af te nemen! Nee!!!

Zo werkt het hier trouwens met veel dingen. Ik kan en wil veel zelf doen, maar eigenlijk begin ik stilletjesaan ook wel in te zien dat ik op die manier Rwandezen hun job afneem. Er is hier een hele hiërarchie die ik nog niet compleet begrijp, maar ik zal proberen uit te leggen wat ik bedoel. Mensen die hier gaan werken, nemen een meid in dienst voor hun kinderen en een 'housekeper' voor het huishouden. Wanneer ze terug thuis komen, is er gekookt, is de was gedaan en het huis gepoetst. Deze 'housekeepers' hebben dan weer op hun toer iemand in huis die poetst, de was en het koken doen ze zelf na hun werk. (Anders blijft er niets over van hun loon!) en zo verder en verder... 

Ik kan alles prima zelf bolwerken, maar natuurlijk kan ik wel iets anders doen met de tijd die ik over heb wanneer ik mijn eigen was niet moet doen. Voor een kleine wasmand betaal je hier 1000 RWF (€1,20) en kan je iemand heel gelukkig maken. Zo weet ik bv. dat het team dat op de boerderij werkt, heel erg arm is. Ze hadden allemaal mest naar het Ahazaza center gebracht en daar hadden we hen een héél klein beetje geld voor gegeven. Éen van de dames was blijkbaar diezelfde dag eindelijk bodylotion voor haar baby gaan kopen. Iets dat ze al lang had willen doen, maar nooit een cent voor over had na het betalen van vaste kosten... 

Op school beginnen we aan de laatste week activiteiten voor de kinderen. Dan gaan we de ruimte met alle gezelschapsspelen, speelgoed en puzzels reorganiseren. Een hele uitdaging om daar een goed systeem voor te vinden, zodat alles net zoals de boeken uitgeleend kan worden. Daarbij moet ik denken aan controle (zodat alles zeker teruggebracht wordt), maar ook aan het feit dat spelen onvolledig teruggebracht kunnen worden. Er is niemand die tijd heeft om dat allemaal te controleren, dus moet ik de leerkrachten gemotiveerd krijgen om zorg te dragen voor de materialen. Ideeën zijn welkom!

Donderdag ben ik terug naar Kigali gegaan om mijn visumaanvraag binnen te bregen. Mijn route? 1 uur op  de bus naar Kigali, 15 minuten op de bus naar de 'immigration office', 1 uur in de wachtkamer, 30 minuten in de rij om te betalen, 20 minuten op een boda boda naar de bank (wegens te weinig geld... De boete omdat ik te laat was, was even veel als mijn visum voor de hele periode dat ik hier zal zijn! 2 x €110!!!). Geen geld kunnen opvragen, 20 minuten op de boda boda naar een vriendin (even samen lunch eten en wachten tot mijn helden thuis geld kunnen fixen), 20 minuten op de bus naar de bank, 20 minuten op de boda boda naar de immigratie office, 10 minuten naar de supermarkt (ja, ik wilde echt graag eens lekkere broodjes kopen! Dat was weeral zooooo lang geleden... En toen heb ik me ook laten verleiden door een ijsje, mijn eerste in Rwanda, om te vieren dat ik een visum krijg. Over 21 dagen ligt het klaar :) ) 10 minuten terug naar het busstation met de boda boda en 1 uur op de bus naar Muhanga. Ik was compleet op toen ik thuiskwam!!! Om 9 uur mijn bed in :)

Zoals jullie kunnen lezen, kan ik mijn dagen hier wel vullen! En in het weekend reis ik Rwanda rond. Twee weken geleden ben ik naar de Sorwathé theeplantages in het noorden geweest. Een prachtig uitzicht, heerlijke kamer, zalig eten, een super vriendelijke kok, een geweldig kampvuur, een boeiende rondleiding en heel veel rust. 

Geniet zelf maar mee :)

Gisteren ben ik samen met Jeannette 'Mount Bisoke' gaan beklimmen. Het ligt in dezelfde regio als de thee plantages. Na een busrit van 4 uur (!!!) hebben we kunnen genieten van een gezellig hotelletje mét pizza op de menukaart. Oh ja, tijdens die 4 uur durende busrit hebben we maar 100 kilometer afgelegd...  20 keer gestopt om mensen te laten op- en afstappen, 10 keer gestopt voor discussies waar ik niets van begreep, 1 keer politiecontrole,... 

De beklimming was de moeite, maar het uitzicht op 3711 meter hoogte was 10 keer meer de moeite! Mount Bisoke is een vulkaan met een kratermeer binnenin, dat je alleen kan zien als je boven bent :) Het was heel erg bewolkt, dus alles had zo's mysterieuze tint... Ik was er verrast dat er tot boven op de top van de vulkaan gigantisch veel planten groeien. Super!

De afdaling was een ander paar mouwen. Het begon net te regenen toen we terug vertrokken waren en dat heeft geduurd tot we ongeveer beneden waren. Een 20 cm dikke modderlaag was het gevolg. Een half uur poetswerk aan mijn schoenen was een ander gevolg :p En mijn douche 4 uur later was meer dan welkom! Een geweldige ervaring die ik absoluut niet snel zal vergeten, te beginnen met de komende dagen waarin mijn benen me daar zeer regelmatig aan zullen herinneren! 

Niet altijd rozengeur en maneschijn

En dat betekent niet dat ik niet graag in Rwanda ben! Ik begin gewoon allerlei verbanden te zien en bij dingen betrokken te geraken die niet zo rooskleurig zijn als ze er tijdens mijn eerst maand hier uitzagen. Toen was ik heel erg vol van dit project... Nu nog steeds, maar het is niet zo vanzelfsprekend als het lijkt. De hele geschiedenis zal ik jullie besparen, maar het komt erop neer dat verschillende mensen met verschillende ideeën moeten proberen tot één visie te komen. Uiteraard draait daarbij veel rond geld. 

Ook de visie over het center zelf is niet eenvormig en dat is ook voor bij dichtbij. De Vzw 'friends of Ahazaza' is gevestigd in België en één van de leden daarvan heb ik ontmoet voor mij vertrek, nl. Richard (Raina's zoon). Onze ontmoeting was maar van korte duur, maar wat wel duidelijk was voor mij, is dat hij een businessman is. Hij is al enkele malen in Rwanda geweest, maar steeds voor heel korte bezoeken. Gisteren kwam er een e-mail van deze vzw om nog eens even te duiden wat hun plan is voor het Ahazaza center en deze beschrijving liet weinig aan de verbeelding over. Ik ben blij dat ik de kans kreeg om dit te lezen, want het geeft een heel duidelijk beeld. Momenteel is de Ahazazacrew bezig met het organiseren van allerlei activiteiten die heel Muhanga betrekt bij het center. Film vertoningen voor groot en klein, fitness, muzieklessen, voetbal uitzendingen, vrijdag feestjes, concerten,... De mogelijkheid voor iedereen om ping pong te spelen, een bal te lenen, een partijtje 'vogelepik' te spelen, 'igisore' toernooien te organiseren (lokaal zeer ingewikkeld spel) of gewoon iets te drinken. Bijna voor iedere activiteit wordt er inkom gevraagd, maar altijd zeer democratisch. Je zou het een recreatiecentrulm kunnen noemen met het oog op meer culturele activiteiten in de toekomst. 

De visie van de vzw ziet er als volgt uit: het center is voor twee redenen gebouwd. 

1. Meer ruimte bieden aan de leerlingen en leerkrachten van de Ahazazaschool om activiteiten te organiseren: theater, muziek,... 

2. Een hal die verhuurd kan worden voor huwelijken, concerten en vergaderingen om geld in het laadje te brengen voor de verdere ontwikkeling van de school. 

Vrij verschillend als je het mij vraagt! Ik zou het bijzonder jammer vinden als het hele 'ontwikkelingsstuk' zou verdwijnen, omdat dit net het deel is dat mij enorm boeit en waar ik momenteel mee bezig ben naast mijn werk op school. Dit is ook de hoofdreden waarom ik naar Rwanda gekomen ben. Een business opzetten kan je evengoed in België, zelfs veel gemakkelijker en met veel meer winst, maar mensen die nog nooit een liveband gezien hebben de kans geven om naar een concert te komen, daarvoor moest ik verder gaan dan België. Of om terug bij de kinderen te komen: hen te zien genieten van een film ol groot scherm, hen te zien zweten ol tich'aar dat ping-pong toernooi te winnen, een 2 jarige voor het eerst met een bal te zien spelen of een stift te zien bestuderen, ... Dat is uniek!

Langs de andere kant begrijp ik ook wel dat er geen geld kan blijven komen om te proberen een cultuurcentrum te laten draaien. Maar misschien is er een middenweg?

Gisteren was dus een enrom boeiende, leerrijke en vermoeiende dag. Er is veel gepraat, er zijn veel frustraties geuit en er zijn toekomstplannen gemaakt, want vrijdag is er alweere en topconcert in het centrum.

Op school is het heel stil. Antoinette is sinds maandag met vakantie en de assistenten hebben zo ieder hun redenen om er af en toe tussenuit te knijpen... Ook bij mij begint de vermoeidheid door te wegen, maar daar geraken we wel door! Ik mis wel 'echte' collega's hier! Op school is het zowat ieder voor zich, moeilijk om een echt band op de bouwen met deze mensen. Ik moet regelmatig wel eens op mijn strepen staan, of ik ben de enige die met de kinderen bezig is terwijl Mama Jebo en Emmanuel gezellig samen een spelletje spelen. Dan is er ook nog het taal probleem dat zeker een vast een rol speelt. En dan natuurlijk culturele verschillen. Er wordt dagelijks gevraagd hoe het met me gaat, maar dat is eerder een gewoonte. En er is zeker ook wel interesse in België, het weer, mijn familie,... Maar toch is dat niet hetzelfde als in een Belgisch teal werken... Waar je met al je kleine en grote (school)problemen bij je collega's terecht kan. Waar je ook buiten school eens iets samen doet, samen bespreekt hoe je bepaalde projecten gaat uitwerken, overlegt hoe dingen worden aangepakt,... Gewoonweg iedere dag een team bent!

De buurtkinderen kennen me intussen bij naam en weten me te vinden als ze zin hebben in een activiteit. Ik laat hen meestal beslissen wat we doen, dat werkt het beste! Soms probeer ik ook eens iets nieuws en dan wisselt het nogal eens of het lukt of niet. Zo heb ik bv. met een groep kinderen pictionnary gespeeld. Sommigen konden de kaartjes zelf lezen, voor anderen las ik de woorden voor en voor nog anderen moest ik ze uitbeelden of vertalen in het Kinyarwanda (voor zover mijn kennis van deze taal rijkt!)

En tijdens het weekend verken ik Rwanda van noord tot zuid! Misschien schrijf ik dit in bijna ieder bericht, maar toch... Een prachtland! Ik heb al heel wat uren in de bus doorgebracht, maar heb me er nog nooit verveeld. De zknsondergang tussen de bergen, de mensen die over straat lopen met de meest onmogelijke voorwerpen op hun hoofd, fietsen vol vol vol bagage, kinderen die met de fiets-buitenband en een stok kilometers afleggen en het uitzicht op de dorpjes in de bergen.

Het voorbije weekend ben ik in Kigali geweest, het weekend daarvoor trok ik samen met Sun en Jeannette naar Gisenye/Butare. De dubbele benamingen van de steden hebben hier al voor grappige situaties gezorgd, dus schrijf ik ze maar even alle twee! Ik ben er ol 100 meter van Congo geweest, heb er in het Kivu meer gezwommen, lekker gegeten bij een Belg (jammer dat hij geen nederlands sprak!) en een mooie wandeling gemaakt in de omgeving. 

En de overige tijd, die gebruik ik voor mijn éénpersoons huishouden! Niet al te veel werk, maar wel tijdrovend... Geen machines voor de was en de afwas, geen fiets/auto om boodschappen te gaan doen, geen koelkast om de wandelingen naar de winkel te beperken, ... Maar wel de mogelijkheid om alles te doen en te laten wat ik wil en daar heb ik tot hiertoe geen problemen mee. Er zijn genoeg mensen om mijn tijd mee te delen, maar niemand die mij langer kent dan 2 maanden en die ik langer ken dan 2 maanden. Gewoon 's avonds in de keuken met de mama wat staan praten over de kindjes van mijn klas of met de papa over de vreemde vogels die ik hier weeral gespot heb. Met Michiel naar de koers in Muhanga gaan kijken, met Lotte vanuit dezelfde zetel 'Slumdog millionaire' kijken (ipv nu met een afstand van enkele duizende kilometers tussen ons) en bij Klara en Niels in Duffel gaan burten.

Met de vrienden iets gaan drinken en gewoon wat tetteren! Of met de vriendinnen gaan shoppen en (bijna) niets kopen, maar je gewoon samen amuseren en herinneringen aan vanalles en nog wat ophalen. 

Die nieuwe (niet-Rwandese) culturen zijn allemaal heel leerrijk, dat wel! Ik heb al allerlei gewoontes van Korea leren kennen, kennis gemaakt met het Zwitserse overheidssysteem, de eetgewoontes van de US van dichtbij kunnen aanhoren, gediscussieërd over afstanden met een Canadese, België vergeleken met Duitsland,... Maar ik kan altijd terug naar mijn eigen plekje gaan om te doen waar ik zin in heb en dat is wel fijn :)