20 jaar geleden

7 april, jullie zullen het allemaal wel opgevangen hebben, het begin van de genocide-memorial-week. Een groot evenement in het Amahoro stadium in Kigali, maar ook allerlei bijeenkomsten tot in de kleinste dorpen (zoals bij mijn woonplaats). De sfeer is hier speciaal. Bedrukt. Soms gewoon. Soms heel verdrietig. Ook wel wat geforceerd, omdat mensen nu verplicht worden al de herinneringen van 20 jaar geleden op te rakelen en er op andere dagen niet over mogen praten. 

Mensen verkopen lintjes om op te spelden, overal hangen affiches '20 years ago - never again!' Ik lees regelmatig iets over de gebeurtenissen in CAR en zou hen graag deze week even allemaal hier naartoe laten komen. Er is nog steeds zoveel pijn en leed en dat na 20 jaar, alstublieft, probeer deze problemen op een andere manier op te lossen. 

Ik ben intussen weer in Kigali beland en zit momenteel te wachten op mijn east-African-tourist visum. - - Wat hebben we geleerd van al de bezoekjes aan de migratie dienst? Geduldig zijn. Heel geduldig zelfs. En assertief zijn, zeker weten! Ocharme die medewerker hier, iedere keer als hij me ziet binnenkomen weet hij weer hoe laat het is... 

- Wat kunnen ze hier nog leren? Duidelijk zijn! En in 1 keer al de benodigde papieren vragen, dat had me héél veel tijd en frustraties kunnen besparen... En geen loze beloften maken, hehehe.

Maaaar... Morgen reis ik naar Uganda, vrienden bezoeken en naar Mama-Jane-Orphanage in Jinja reizen. Ook herinneringen terug levendig maken, maar dan op een heel ander niveau dan hier in Rwanda nu.  

Vanochtend kwam ik een Belgische dame tegen die speciaal voor deze gebeurtenis naar Rwanda afgereisd is. Ze logeert net als ik bij 'de nonnekes', waar 8 Belgische studenten logeren die stage lopen in het ziekenhuis ernaast. Ze vertelde me over haar ervaring in het Amahoro stadium, waar de president een toespraak hield. Mensen gingen er helemaal in trance, zeker wanneer er een 'toneel' oogevoerd werd waarbij trucks het stadium inliepen en soldaten uitbeelden wat er die bewuste 7 april 1994 gebeurd is. Ze is gespecialiseerd in trauma verwerking en had wel haar vragen bij deze stunt. Ook het feit dat er niet over de genocide gepraat mag worden, vond ze niet zo goed voor de verwerking van deze gebeurtenissen. 

Bij L'Esperance gaat alles zijn gangetje. Ik help Prince bij het schrijven van e-mails en rapporten, ontvang bezoekers en geef hen een rondleiding, speel/sport op zaterdag en/of zondag namiddag met al de weeskinderen,... 

We kregen vorige week bezoek van Jean de dieu, de vorige kleuterleider bij L'Esperance. Heel interessant om al onze ideeën en moeilijkheden met hem te bespreken. De week na Pasen organiseren we leuke activiteiten voor de wees- en buurtkinderen tussen 3 en 6 jaar oud. De bedoeling is om op deze manier promotie te maken voor de kleuterschool. We hopen dan dat er meer ouders hun kind inschrijven en voor diegenen die de schoolbijdrage niet kunnen betalen, vinden we wel een oplossing. 

Enkele weken geleden hebben we iets speciaals meegemaakt, we zagen plots iets lichtgevend vliegen! We denken aan een satteliet... 

Ik speel terug veel gitaar en ga proberen om volgend jaar ergens wat lessen te volgen. Victor is me een nieuw liedje aan t leren, Zuid-Amerikaans natuurlijk :)

Zeer regelmatig zien we ook 3 vulkanen in de verte: Mikeno, Karisimbi en nyarugungu. Van die laatste kunnen we 's nachts soms de lava zien gloeien, prachtig! 

En nog eens een fantastisch verhaal. Vérene, manager van de AHAZAZA boerderij en mijn buurvrouw voor een tijdje, kwam het voorbije weekend op bezoek bij L'Esperance. Een hele toffe madam, altijd plezier voor 10! Nu vertelde ze me, na een voormiddag spelen met de kinderen en babbelen met de medewerkers, dat ze een oude bekende was tegengekomen. Jaqueline is 1 van de 2 mama's o, het bany huis en vroeger, nog voor de genocide, was ze de huishulp bij Vérene thuis. Vérene was toen 7 jaar oud, maar ze herkende Jaquelin onmiddellijk! Ongelooflijk toch hé!?

En nu ga ik afsluiten, ik heb mijn visum in handen (geen enkele beschrijving kan uitleggen hoe blij ik ben!!!!!!! Bij de migratie gaan ze me niet onmiddellijk nog eens zien, ik heb daar genoeg minuten/uren/zelfs dagen versleten!) en het is tijd om mijn busticket voor Uganda te reserveren!!! 12 uur stilzitten, ik ben er helemaal klaar voor!!! 

Het laatste nieuws

Zoals regelmatig, werd er ook vanochtend nieuws 'uitgezonden'. Wel even anders dan in België... Er loopt hier dan één of andere vrijwilliger rond die een beetje op een jerrykan trommelr met een stok. E, dan roept hij vanalles in het Kinyarwanda. Bv. i.v.m. Umuganda morgen, of vergaderingen met de autoriteiten,... Grappig! En compleet anders dan de t.v. of krant.

Zondag heb ik een stukje team-werk gezien, wow. Victor zal aan het einde van dit jaar zijn job voor L'Esperance beïndigen. Naar alle waarschijnlijkheid zal het weeshuis dan ook zijn deuren (moeten) sluiten... Hij is bezig met de voorbereidingswerken om een hote te bouwen, zo'n 40 minuten wandelen van het weeshuis. Op het eerste zicht dacht ik ook, 'amai dat is wel iets helemaal anders'. Maar na wat meer uitleg. Begrijp ik helemaal waarom hij dit wil doen. 

Al jaren is hij samen met zijn team bezig om het weeshuis zelfstandig te maken, zodat ze niet meer afhankelijk zijn van donaties. Daar zijn verschillende redenen voor, bv. het feit dat ze dan niet afhankelijk zijn van donaties en zelf kunnen beslissen wat ze willen doen met het geld. Dit is bij heel wat donatiesniet  het geval... De mensen hebben zelf een beeld over wat goed is voor het weeshuis en zien dat dan ook graag gebeuren met hun centen.

Gisteren ben ik nog eens naar Kibuye afgereisd i.v.m. mijn visum. Ik hoopte alles daar te kinnen regelen bij de vriendelijke medewerker die ik maandag gebeld had. Uiteindelijk bleek dat toch niet mogelijk te zijn en zal ik morgen nog eens naar Kigali moeten. Hopelijk krijg ik, na betaling, onliddellijk mijn visum mee zodat ik binnenkort (eindelijk) naar Uganda kan reizen!

In de kleuterklas gaat alles zijn gangetje. Ik geef zelf regelmatig les nu en dat is wel fijn. Vooral sport- en    Knutsel activiteiten neem ik voor mijn rekening. Chantal was vorige week ook enkele dagen afwezig, dus heb ik haar groepje jongste kleuters vergenomen. Ik had wat handen en voeten tekort om alles uitgelegd te krijgen, maar we hebben toch een fijne tijd gehad!

Pracht en praal

Ik heb gisteren een vrije zondag genomen, een zondag vol pracht en praal. Echt ongelooflijk, 1 uurtje op de moto en je komt al in een compleet andere omgeving terecht. Katarina van Slovakije werkt hier in een 'health center' en komt regelmatig in L'Esperance op weekend. 

Dit gezegde is hier precies op zijn plek: Beelden zeggen meer dan woorden...

 

(Over) moedig

Een geslaagde dag vandaag! Vanochtend heb ik voor de eerste keer yoghurt gemaakt en ik heb net eens gecheckt: geslaagd :) Maandag begin ik met plattekaas, kaas, kwark,... Zalig!

We zijn ook met de kleuters op uitstap geweest. Alleen de weeskinderen waren aanwezig vandaag. Blijkbaar was er één of andere vergadering voor al de leerkrachten waar wij niet vanop de hoogte waren. Voor vertrek moesten al de kinderen zonder uniform nog even omgekleed worden want het is heel belangrijk om te laten zien dat het hier geen arme schaapjes met kapotte kleren zijn :) Dan nog allemaal een laagje body lotion en we konden vertrekken. Chantal toonde ons de weg naar een plekje boven op een berg waar we het mee goed konden zien. De kinderen waren door het dolle heen, alleen bij de terugweg begon de vermoeidheid toe te slaan... Fijne afsluiting van de week!

Gisteren ben ik met Newton naar Mugonero hospital gewandeld, vlak bij Ngoma village. Echt chapeau voor alles dat hij doet voor de kleuterschool! Daar hebben we met manager gesproken en ons 'annoncement' voor de kleuterschool overhandigd. Hij vertelde ons dat hij het bericht al in de kerk gehoord had, goed nieuws dus. We beginnen stilletjes aan bekend te worden, nu nog wachten op wat nieuwe kinderen. 

Vervolgens zijn we Teacher Chantal een bezoekje gebracht. Ze woont in het huis van Mama Rachel, een dame van maar liefst meer dan 100 jaar. Haar vader was Belg (!) en haar moeder Rwandese. Ze is hier opgegroeid en was de eerste mama bij L'Esperance in 1994. Toen we aankwamen was ze net onderweg naae het toilet (buiten, zo'n 100 meter van het huis). Een half uurtje later was ze terug, uitgeput! Ons gesprek verliep nogal moeizaam, vermits ze niet meer al te goed hoort. Na enkele vragen zei ze dat ik niets over het verleden mocht vragen, ze was alles vergeten! Grappig bezoekje. 

Ik vertelde Erina over dit bezoek en ze was door het dolle heen, deze mama had haar verzorgd toen ze klein was. Toen Erina terugkwam van de kinésitherapie, vertelde ze me dat ze op bezoek was geweest bij Mama Rachel. Jaja, onze liefste dame wordt een zelfstandig vrouwtje! Ze had Mama Ester gevraagd met haar mee te gaan en dan had ze doodleuk beslist om helemaal tot daar te wandelen. Het is echt een super straffe madam! Dit pad gaat stijl de berg op, je moet een stukje over rotsen klimmen en je bent minstens een drie kwartier serieus aan het doorstappen.  Ze hebben regelmatig even gerust, maar ze heeft het gehaald. Dan nog kinésitherapie en op de moto terug naar huis, wow. Ze was verschrikkelijk moe, maar zo fier over wat ze allemaam doet. Ik ben enorm trots op Erina!

Ze had de dokter verteld over ons bezoek aan Kigali en hij had gevraagd of ik maandag mee kon komen. Ik ben benieuwd om haar bezig te zien daar! 

Vorig weekend ben ik in Kibuye bij een vriendin van Victor op bezoke geweest. 2 dagen heerlijk ontspannen aan het meer, lekker eten en veel 'mzungu's' ontmoeten. Mijn batterijen waren helemaal opgeladen :) 

Over 3 maanden zet ik terug voet op Belgische boden, de tijd vliegt hier sneller dan de snelheid van het licht, serieus!

Oh ja, voor diegenen die zich afvragen wie Victor eigenlijk is, hierbij een portretje.

Erina IV

Ik had niet onmiddellijk verwacht dat ik een vierde deel zou schrijven over Erina, maar intussen komt er toch al serieus schot in de zaak :) 

Vandaag is Erina voor het eerst naar de kinésitherapie geweest. Vrijdag gaat ze terug, alleen deze keer. Ik was nu niet degene die haar begeleide, mama Anna-Maria had die rol op zich genomen en dat vind ik echt zalig! Zo weten ook andere hoe het echt met haar gaat enz. Ze vertelde me dat het wel vermoeiend en pijnlijk was, maar ze is heel positief ingesteld nu! Doet deugd om haar terug als een opgewekte jonge dame te zien. Ze geniet van het leven, luistert veel naar de radio via haar GSM, amuseert zich met haar vriendinnen, oefent haar talen met de 2 Franse meisjes (en hun ouders) die hier op bezoek zijn, ...

Ik heb de indruk dat de tijd nu voorbij zal vliegen. Ze moet nu 10 keer naar de kinésist (ongeveer om de andere dag), ik heb allerlei Engelse oefeningen voor haar uitgeprint, ze probeert wat leerstof van het 3de middelbaar in te halen,... Goed bezig Erina! 

Intussen heb ik ook de resultaten van Kigali doorgestuurd naar mijn nicht en naar een Slovaakse dokter die hier werkt, dus die helpen ook mee denken wat er nu precies aan de hand kan zijn. Actie actie actie!!!

Erina III

Weekend

Het weekend vliegt voorbij en gaat met momenten ook heel erg traag. Ik bel zeer regelmatig met Erina, die nu 'alleen' in Kigali achtergebleven is. Haar dagen duren enorm lang, ze vertelt me dat ze het grootste deel van de tijd slaapt. Zaterdag is het hier een rustige dag en zondag begint de 'invasie'. Een groep van 18 Amerikanen vergezelt ons, allemaal studenten en leraren van de Universiteit van Washington. Een toffe bende :) Ze zijn 4 weken in Kenya geweest en zijn nu aan het einde van hun trip. Ze doen wat activiteiten met de kinderen, gaan naar de markt, reflecteren over de reis,... 

Maandag

Erina is hier een paar uur geleden aangekomen, ze viel me onmiddellijk in de armen en vertelde dat ze heel verdrietig was. Pfff amai mijn hart brak! Even een 'pep-talk' gedaan en ook wel gezegd dat ze natuurlijk verdrietig mag zijn! Nu komt het erop aan om haar terug in beweging te krijgen en haar dagen goed te vullen zodat er weinig tijd overblijft om in een depressie weg te zakken. 

Ze is vanochtend terug bij de eerste dokter geweest en blijkbaar was er ook bij deze scans niet echt iets te vinden. Hij heeft nogmaals een onderzoek gedaan en vanalles getest, maar geen echte conclusie kunnen maken. Hij stelt voor dat ze start met kinesitherapie en over 4 maanden terugkomt. Dan wil hij bekijken of er enige verandering opgetreden is. Ik moet zelf zijn laatste verslag nog ontcijferen, want dat heeft hij in het Frans geschreven. 

Ja t was wel een spannende en speciale dag. Ik heb er echt de hele dag aan zitten denken en dan uiteindelijk was t wel een teleurstelling toen ik telefoon kreeg... Victor had ook net vernomen dat er nog andere mensen zijn in Kibuye met dezelfde symptomen, maar net als bij Erina is er niets te vinden.

Dinsdag

Ik heb hard gewerkt aan het rapport dat ik over Erina aan het schrijven ben. Er is nieuwe spinsoring nodig om de gemaakte kosten te dekken alvorens we kunnen starten met de nieuwe behandeling. Binnenkort kunnen jullie dit verslag ook lezen :) 

Voor de rest ben ik terug van start gegaan met de kindergarten. Het organiseren van de 'gezonde hap' ongeveer rond. Ook de tekst voor het annoncement is zo goed als klaar, Newton zal die morgen proberen uittypen. 

Woensdag

Intussen is er nog een Belgisch koppeltje aangekomen (ze spreken uitluitend Frans) en een Duits koppen, die ik een rondleiding gegeven heb. We leven hier nu met 24 personen, gezellige boel! 1 toilet en 1 douche, maar ik heb er nog totaal geen last van gehad. Alleen vanochtend, toen ik mee ging naar de markt, had ik plots super veel krampen. We wandelden langs de rand van het meer, ver weg va, de bewoonde wereld, dus ik moest wel verder wandelen. Na 2 uur waren we op de grote weg en ik heb onmiddellijk een moto terug genomen. Een halve dag geslapen, wat toastjes en het was terug in orde. Ik veronderstel dat het van t eten is geweest, maar geen idee wat precies. Ik was de enige dielast  had, gelukkig was t relatief snel in orde. 

Erina II

Ik belde net even met Erina, nadat ik haar gisteren in Kigali achtergelaten heb om zelf terug naar L'esperance te reizen. 'I miss you Stien' was één van de dingen die ze zei... Ik voel me toch een beetje schuldig. Gelukkig heeft ze nu een gsm en kunnen we zo veel contact hebben als we willen! Vervolgens heeft ze ook zowat met al de meisjes die in hetzelfde huis wonen, een gesprekje gehad. Hopelijk fleurt dit haar wat op!

Hier het verdere verloop van onze zoektocht.

Donderdag

We vullen de voormiddag met kleine dingetjes die nog in orde gebracht moeten worden, Erina's simkaart laten registreren, naar de bank gaan, kleren wassen,...

Om 14 uur hebben we een afspraak voor een nieuwe MRI-scan, dit keer van de nek en de hersenen. Vorige keer verliep alles vlot (en snel) dus ik hoop ook vandaag nog de resultaten voor te leggen aan onze dokter in Ndera hospital. Minder we hebben geluk vandaag. Na 5 uur wachten is het eindelijk  onze beurt! Om 20.30u zijn we klaar, Erina heeft veel pijn van het stilliggen en is helemaal bezweet van de hulpstukken die rond haar hoofd geplaatst werden voor de hersen-scan. Het is een straffe madam, dat staat vast! Zonder een kik te geven ondergaat ze al deze 'martelingen' en als ik dan vraag hoe het met haar gaat, antwoord ze steeds 'It's oké'. Ze is heel dankbaar voor alles dat ik doe, het is een schatje! Veel mensen vragen me 'it's your boy?' Waarop ik antwoord 'no, she's a girl and lives in and orphanage in Gishyita' Na een korte pauze vragen ze me dan of ik in een ziekenhuis werk...

We bespreken even de avond plannen en Erina kiest voor de 2de optie! We nemen een taxi naar Jonas en Martin die ons uitgenodigd hadden voor het avondeten. We hebben een gezellige avond samen en vergeten eventjes wat haar nog te wachten staat. Ze leert weer allerlei nieuwe dingen eten en is ook hier heel dankbaar voor het diner samen. 

Vrijdag

Erina neemt rustig een douche in het guesthouse en ik ga (nogmaals) naar de bank. Een weekje in Kigali is extreem duur, in het bijzonder de ziekenhuis- en taxikosten! Maar er is geen andere optie, dit zijn zorgen voor later. 

Vervolgens ga ik naar KFH om de resultaten van gisteren op te halen. Ze hadden me gezegd dat ik vanaf 10u mocht komen... Om 12.30u heb ik eindelijk de scans in handen, organiseer ik een taxi, pik Erina op en reis naar Ndera hospital. Daar blijkt dat onze dokter vandaag in een ander ziekenhuis werkt. Ik bel hem, maar er is geen mogelijkheid meer om hem vandaag te ontmoeten... Ik lees hem de conclusie van de scans voor en het ziet ernaar uit dat er iets mis is in de hersenen. Dat ziet er niet al te goed uit, dus Erina moet ik Kigali blijven. 

Na overleg met Victor, beslissen we dat het tijd is voor mij om terug naar L'esperance te reizen. De tijd vliegt en ik heb nog véél plannen voor de kleuterschool die ik niet van op afstand kan realiseren. Victor neemt contact op met Eldad en hij zal tijdens het weekend voor Erina zorgen. Hij heeft vroeger in het weeshuis gewoond en Erina kent hem. Hij gaf ook enkele jaren les in de kleuterschool. Momenteel studeert hij in Kigali. We pikken hem op en rijden naar zijn huis. Daar 'overhandig' ik Erina en probeer alles zo goed mogelijk door te geven. Hij zal maandag met Erina naar Ndera hospital gaan om de resultaten te tonen. Erina mag in zijn kamer slapen en hij zal met een andere huisgenoot een kamer delen. Ik hoop dat Erina zich er wat thuis zal voelen!

Na een raar afscheid, stap ik op de moto naar Nyabugogo, koop een ticket naar Kibuye en rust een beetje tijdens de lange busreis. Victor heeft een moto geregeld voor me en voor de eerste keer reis ik het laatste stukje in het donker. Bij aankomst komen al de weeskinderen, vaders én moeders naar me toe gelopen en vragen in hun beste Engels waar Erina is. Ik leg hen uit dat ze bij Eldad logeert en dat stelt hen gerust. Na het beantwoorden van een hele resem vragen, ben in terug thuis. Victor en ik zijn nog eventjes alleen, tot er morgen een grote groep arriveert. We eten soep en chapati en babbelen de hele avond bij. Er is veel gebeurd, maar er moet ook nog veel gebeuren. We bespreken de emotionele en financiële kant van de zaak, bedenken hoe we sponsoring kunnen vinden, hoe we het eventuele verdere verblijf van Erina in Kigali kunnen organiseren,... Om 9 uur kruip ik onder de wol, wat een belevenis!